Jak używać klimatyzacji?
Poznaj klimatyzację i sposób jej działania
Klimatyzacja samochodowa robi się coraz bardziej modna i przydaje się kierowcom i pasażerom, gdy ci chcą pokonać upał i duszność. Niektórzy nie są świadomi, do czego prowadzi nieumiejętne korzystanie z tego urządzenia. Inni zniechęcają się do klimatyzacji, doświadczywszy na sobie niekorzystnych skutków jej pracy.
Rodzaje klimatyzacji
Działanie urządzenia klimatyzacyjnego inicjuje sprężarka, czyli kompresor, napędzany przez silnik. Czynnik chłodzący przechodzi ze stanu gazowego w ciekły dzięki skraplaczowi, zaś zawór rozprężny odpowiada za odwrotną przemianę czynnika chłodzącego. Parownik nadmuchuje powstałe powietrze do wnętrza samochodu, a osuszacz przejmuje eliminację wilgoci.
W sprzedaży są auta z rozmaitymi typami tego urządzenia. Trudno go wręcz uniknąć w produkowanych dziś samochodach. Ze względu na rodzaj obsługi można wyróżnić klimatyzację automatyczną i klimatyzację manualną. Ta pierwsza podejmie za użytkownika większość drobnych decyzji, zaletą manualnej jest natomiast koszt, gdyż ma prostszą budowę, mniej wymagającą technicznie i, co za tym idzie, często mniej awaryjną.
Do obsługi klimatyzacji manualnej służą użytkownikowi włącznik i najczęściej dwa pokrętła regulacyjne usytuowane na desce rozdzielczej, z których jedno określa wysokość temperatury powietrza, a drugie siłę nawiewu. Jeśli natomiast masz klimatyzację automatyczną lub typu climatronic, musisz jedynie wprowadzić do komputera poziom temperatury, jakiej sobie życzysz, a on przeprowadzi samodzielnie całą jej regulację. W tym właśnie celu klimatyzacja automatyczna obejmuje wyspecjalizowane czujniki rozmieszczone w różnych miejscach pojazdu: w podszybiu można zwykle znaleźć czujnik nasłonecznienia, w rejonach dolnych kokpitu czujniki temperatury powietrza nawiewu, a w kanale zasysania świeżego powietrza — czujnik temperatury pomieszczenia. Często zakłada się też w aucie czujniki stężenia substancji szkodliwych.
Klimatyzacja automatyczna wbrew pozorom często okazuje się dziś precyzyjniejsza od manualnej. Jest w stanie reagować na wilgotność powietrza, prędkość wiatru i poziom nasłonecznienia. Umożliwia dziś także użytkownikowi, jeśli tylko chce, także bardziej zaawansowaną ingerencję w pracę całego układu. Można kalibrować intensywność tej pracy, ilość czynnika chłodzącego, ustanawiać temperaturę w poszczególnych rejonach auta.
Ze względu na ilość rozłącznie klimatyzowanych stref, wyróżniamy klimatyzację jednostrefową, która traktuje wnętrze pojazdu jako jedną przestrzeń, i klimatyzację wielostrefową, która reaguje na strefy (prawą i lewą, przód i tył lub cztery strefy pasażerskie), pozwalając zachować w nich odmienne parametry, przynajmniej na poziomie czynności wykonawczych (na ich połączone efekty wpływa wszakże i tak kubatura auta). Jednostrefowa stosowana jest zazwyczaj w małych samochodach; w większych motywowane jest to niewielkim zapotrzebowaniem właściciela albo względami budżetowymi.
Współpraca z klimatyzacją
Narzucając systemowi klimatyzacji niską temperaturę, nie należy ulegać dojmującemu pragnieniu doznania ochłody, bo temperatura obniża się w szybkim tempie, do którego ludzki organizm się nie dostosowuje. Po zajęciu miejsca w samochodzie o dużo niższej temperaturze niż zewnętrzna narażasz się nawet na szok termiczny, a w każdym razie na wychłodzenie, które jest niezdrowe. Negatywnie najszybciej zareagować mogą na nie mięśnie i gardło. Jeśli samochód zbytnio się nagrzał, lepiej go najpierw szybko przewietrzyć, choćby podczas jazdy z uchylonym oknem, a następnie rozpocząć delikatne obniżanie temperatury dzięki klimatyzacji, ważne bowiem, by różnica temperatur, panującej na zewnątrz oraz w środku auta, nie była zrazu duża. Na kwadrans przed końcem jazdy również spróbuj je nieco zbliżyć.
Jeszcze ważniejsze jest odpowiednie ustawienie kierunku i siły nawiewu. Bardzo ryzykowne jest nakierowanie go na ciało z bliskiej odległości lub tylko na jedną część ciała; może to prowadzić do zapalenia mięśni albo stawów lub do innych komplikacji. Jesteś szczególnie narażony na przykre konsekwencje, jeśli w czasie niekorzystnego działania klimatyzacji masz przez dłuższą chwilę napięte mięśnie, zwłaszcza w jeden określony sposób ― przykładowo podczas kierowania pojazdem, które ma to właśnie do siebie, że angażuje konkretne partie mięśni w bardzo podobny sposób przez dłuższy czas. By doznać uszczerbku na zdrowiu, czasem wystarcza tak niewielkie napięcie, że ludzie najczęściej nie uświadamiają go sobie.
System klimatyzacji trzeba poddawać systematycznemu serwisowaniu. Najważniejsze to regularnie wymieniać filtr kabinowy, a skraplacz i parownik czyścić, by nie rozwijały się w nich bakterie i grzyby. W celu oczyszczania klimatyzacji stosuje się metodę ultradźwiękową lub ozonowanie. Pierwsza z wymienionych metoda polega na generowaniu ultradźwięków o częstotliwości 1,7 MHz, która zmienia właściwości fizyczno-chemiczne substancji czyszczącej tak, by mogła dotrzeć do wszystkich małych, trudno dostępnych części urządzenia. Ozonowanie natomiast wykorzystuje silnie bakteriobójcze właściwości cząsteczek ozonu w kontakcie z takimi typami powierzchni, które z różnych względów niełatwo można by poddać działaniu innych specyfików. Należy też sprawdzać ilość czynnika chłodzącego. Uzupełnianie jej nie jest konieczne, gdy układ klimatyzacji jest szczelny. Jeżeli jednak czynnika ubywa, klimatyzacja szczelną nie jest. Nieznaczny wyciek czynnika chłodzącego podczas wstrząsów spowodowanych jazdą nie jest zwykle groźny dla auta, jedynie zmiana w sposobie rozprowadzania oleju może doprowadzić do nadmiernych tarć w obszarze urządzenia.
Dla sprężarki w urządzeniu klimatyzującym korzystna jest praca w trybie ciągłym, toteż zdecydowawszy się już na auto z klimatyzacją, należy jej stale używać (funkcji chłodzącej wiosną i latem, a osuszającej i grzewczej — jesienią i zimą) albo ją wymontować. Producenci proponują co jakiś czas pewne nowinki techniczne również w zakresie klimatyzacji. Różnice między klimatyzacją manualną i automatyczną tracą na ostrości.
